Korero Ingoa * Whakamāoritia

Ko te reo māori tētahi reo taketake o Aotearoa, ā, ko te reo mana o Te iwi Māori. E kōrerotia ana e te 130,000 tāngata puta noa i te ao, ko te nuinga kei ngā moutere ki te Raki me te Tonga o Aotearoa. E kiia ana ko te reo Maori he reo polynesian, he mea nui ki te ahurea Maori me te taonga tuku iho. I ngā tau tata nei, kua nui haere te rongonui o Ngā ratonga whakamāoritanga Maori mō ngā pakihi, ngā whakahaere, me ngā tāngata e hiahia ana ki te kōrero ki te iwi Maori, ki te ako noa atu rānei mō te reo.

He tukanga matatini te whakamāoritanga Maori nā te mea he tino horopaki te reo, ā, ka tere te huri i runga anō i te āhuatanga. Koia i nui ai te utu i tētahi kaiwhakamāori ngaio e mōhio ana ki te reo, e mārama ana hoki ki ōna āhuatanga. Ko ngā kaiwhakamāori Māori ngaio he kaikōrero taketake o te reo, ā, he nui te whakangungu i ngā āhuatanga ahurea o te reo.

Na te uaua o te whakamāoritanga Maori, ka nui te utu. Heoi, he mea utu tonu. Ehara i te mea ka whiwhi koe i tētahi whakamāoritanga tika, engari ka whakapai ake hoki koe i te whakawhitiwhiti kōrero i waenganui i ngā ahurea, ka whakanui i te māramatanga, ka hōhonu ake hoki i ngā hononga.

I te wa e mahi ana me te kaiwhakamaori Maori, he mea nui kia nui ake te horopaki ka taea. Kei roto i tēnei ko te hunga e hiahiatia ana, te whāinga, me ētahi atu mōhiohio e hāngai ana. Mā te mahi i tēnei ka āwhina ki te whakarite kia tika, kia mārama hoki tō whakamāoritanga.

I te katoa, ka taea e Ngā ratonga whakamāoritanga Maori te āwhina ki te whakatikatika i te gauta i waenganui i ngā ahurea, me te whakatuwhera i ngā tūponotanga hou mō te pakihi me te whakawhitiwhiti kōrero. Mā te utu i tētahi kaiwhakamāori Māori ngaio, ka taea e koe te tino mōhio kei te tika, kei te whakaute hoki tō karere.

Ko tēhea whenua te reo māori e kōrerohia ana?

Ko te reo māori tētahi reo mana o Aotearoa. Ka kōrerotia hoki e Ngā hapori Maori i Ahitereiria, Canada, me USA.

He aha te hītori o te reo māori?

Kua neke atu i te 800 tau e kōrerohia ana, e whakamahia ana hoki te reo Maori i Aotearoa, ā, koia tētahi o ngā reo tawhito rawa o te ao. Ko ona putake ka taea te whai mai i nga manene Polynesian i tae mai ki te moutere i te rautau 13, me te kawe mai i to raatau reo tupuna. I roto i nga rau tau, ka whanake te reo, ka mau ki ona ake ahuatanga motuhake i te mea i uru ki etahi atu reo me nga reo o te rohe. I tino whāiti te reo ki ngā tikanga ā-waha tae noa ki te tīmatanga o te rau tau 1800, i te wā i tīmata ai ngā misionare Karaitiana ki te whakamāori i ngā kuputuhi ki te reo Maori. I te wā i neke atu ai A Aotearoa ki te manapori me te mana whenua i waenganui o te rau tau 1900, ka whakawhiwhia te reo ki te mana ā-ture, ā, ka noho hei wāhanga nui o te tuakiri ā-motu o Aotearoa. I tēnei rā, kei te whakamahia whānuitia tonu te reo Maori puta noa i te motu, ā, e whakaakona ana ki ngā kura puta noa i te motu.

Ko wai ngā tāngata e 5 kua tino whai wāhi ki te reo māori?

1. Sir Apirana Ngata: ko ia Te Mema Tuatahi O Te Paremata Maori (1905-1943) a ko ia te kaha i muri i te whakaoranga o te reo Maori na roto i te whakamahinga mana o te it i roto i te maatauranga a te iwi me te whakamaoritanga o nga pukapuka ki te reo.
2. Te Rangi Hīroa (Sir Pita Hēnare): He kaiārahi Māori nui ia i whai wāhi ki te Whakatairanga i te ahurea Māori me Te Pākehā, ā, i āwhina hoki ia ki te whakatairanga i te whakamahinga o te reo Māori i ngā āhuatanga katoa o te hapori.
3. Ko Nganeko Minhinnick Te wahine: he tino whai pānga ia ki te whanaketanga o Te reo irirangi Maori, ngā hākari me ngā whai wāhitanga mātauranga, ā, he whai pānga ki te whakawhanaketanga o te Ture Komihana Reo Maori 1987.
4. Ko Kōkakai Hipango: ko ia te Wahine Maori Tuatahi i riro hei kaiwhakawa O te Kooti nui o Aotearoa, a he mea rongonui ia mo tana tautoko i te whakaoranga o te reo Maori.
5. Te Taura Whiri i te Reo Māori (Māori Language Commission): e mahi ana te Komihana reo Māori ki te whakatairanga me te tiaki i te reo māori. Mai i tōna whakatūnga i te tau 1987, kua whai wāhi te Komihana ki te āwhina ki te whakaoranga i te reo mā te whakawhanake i ngā rauemi hou, ngā tikanga whakaako me ngā kaupapa mātauranga.

He pēhea te hanganga o te reo māori?

He Reo Polynesian te reo Maori, ā, he maha ngā ingoa me ngā kupu iti e tohu ana i tōna hanganga. Ka whakamahia e ia he pūnaha taurangi ki ngā tikanga motuhake i roto i ngā kupu, e mōhiotia ana ko te wetereo waihanga. He maha hoki ngā oro me ngā pūāhua e whakamahia ana hei hanga kupu whai tikanga. He tino koreutu te raupapa kupu, ahakoa ka taea te pakeke i etahi horopaki.

Me pēhea te ako i te reo māori i runga i te huarahi tika?

1. Ka Uru koe ki Te reo Māori me te ahurea: Tīmata ki te haere ki tētahi akomanga reo Māori, pērā i ērā e whakaratohia ana e Te Wanata o Aotearoa, e tō iwi ā-rohe rānei. He mea nui kia mārama ki te horopaki ahurea e whakamahia nuitia ana te reo Māori me ngā tikanga.
2. Whakarongo, mātakitaki me te pānui i te nui o Te reo Māori ka taea: Kimihia te reo irirangi Māori (hei TAUIRA, RNZ Māori), mātakitaki i ngā hōtaka pouaka whakaata Me ngā kiriata Māori, pānui pukapuka, pakiwaituhi me ngā kōrero i Te Reo Māori, me te whakarite kia whakahokia mai ngā mea e rongo ana koe, e kite ana hoki.
3. Practice speaking the language: Ngana ki te kimi whai wāhitanga ki te kōrerorero ki ngā kaikōrero Māori taketake pēnei i te whānau, i ngā hoa rānei, ki te haere rānei ki Ngā kaupapa Māori me kohanga reo (Ngā pokapū ako kōhungahunga e arotahi ana ki te reo Māori).
4. Whakamahia ngā rauemi ipurangi hei āwhina i a koe ki te ako: He maha ngā rauemi ipurangi e wātea ana, pēnei i ngā papakupu Reo Māori, ngā pukapuka tā me ngā pukapuka oro, Ngā hongere YouTube me ngā rōpū pāpāho pāpori e tautoko nui ana i ngā ākonga reo Māori.
5. Kia ngahau: Ko Te Ako i te reo me waiho hei wheako ngahau me te utu, na kaua e kaha ki te wero-tangohia tetahi taahiraa i te wa me te koa ki te haerenga!

Kaore e taea te whakanui i te hiranga o te whakamaoritanga Arabic. I te mea ko tētahi o ngā reo e tino whakamahia ana i te ao, he taputapu whakawhitiwhiti kōrero nui te reo arapi i roto i ngā wāhi maha o te ora. Ahakoa he pakihi, he tōrangapū, he hononga ao whānui, he whakawhitiwhitinga ahurea rānei, e whakawhiti ana i te reo arapi ki ētahi atu reo, ā, ko te mea kē, he mea nui ki te whakawhitiwhiti kōrero angitu.

I roto i te pakihi, he nui ake te kaha ki te whakamaori tika i nga tuhinga pakihi me nga reta. I te mea ka nui haere te whakauru o nga whenua e korero ana i te reo arapi ki te ohanga o te ao, he mea nui nga kaiwhakamaori arapi mohio mo nga whiriwhiringa whai hua, hokohoko me te ratonga kaihoko. Hei taapiri, ko te mohio ki nga ratonga whakamaori arapi ka awhina i nga kamupene ki te whakatau whakatau i te wa e whakawhanake ana i nga taonga, ratonga me nga rautaki mo te maakete korero arapi.

I te taha tōrangapū, he mea tika te whakamāoritanga mai i te reo arapi ki ētahi atu reo hei whakapakari ake i ngā hononga o te ao, hei whakarite hoki kia kotahi te whārangi o ngā rōpū katoa. Mai i te maarama ki nga kirimana tauhokohoko me te kaupapa here a iwi ke ki te whakatere i nga korerorero rangimarie, he mahi nui te whakamaoritanga arapi ki te whakarite kia whakautehia nga hiahia me nga tirohanga rereke.

I te ahurea, he mea nui te whakamaoritanga arapi ki te maarama ki te hitori, tuhinga, waiata, haahi me te toi o nga hapori korero arapi. Mā te whakamāoritanga tika o ngā kuputuhi, ngā pāpāho, ngā tuhinga, me ngā kōrero kōrero, ka taea e te tangata te ako mō ngā tikanga ahurea ahurei o ēnei iwi. Hei tauira, ko nga whakamaoritanga ingarihi o nga tuhinga arapi tawhito penei i te Mano me te Kotahi Po ka awhina i te hunga e hiahia ana ki te ako mo te ahurea Arapi me ona tikanga.

Hei whakamutunga, i roto i te mara hauora, ko te tuhi i nga tuhinga hauora arapi he mahi nui ka taea te whakaiti i te nui o te wa e whakapau ana nga taote ki te whakamatau ki te whakamaori i enei tuhinga. I tua atu, ka taea e ngā whakamāoritanga tika te āwhina i roto i ngā āhuatanga ohorere, mā te tuku i ngā kaimahi hauora ki te mārama tere ki te hītori hauora o te tūroro me ngā hiahia tiaki.

Mai i te pakihi me te tōrangapū ki te tuhinga me te rongoā, e kore e taea te whakanui i te hiranga o te whakamāoritanga Arabic. E hiahiatia ana ngā kaiwhakamāori pūkenga kia tika te whakatikatika i te gauta i waenganui i ngā ahurea, kia mārama tonu, kia poto hoki te whakawhitiwhiti kōrero. Mā te tika o ngā whakamāoritanga, ka taea e ngā kamupene, ngā whakahaere, ngā tāngata, me ngā iwi te whakawhitiwhiti kōrero, kia māmā ake ai te whakatere i te ao.

I roto i nei whenua ko te reo Arabic korero?

Ko te reo arapi te reo mana i Algeria, bahrain, Comoros, Chad, djibouti, Ihipa, Iraq, Horano, Kuwait, Repanona, Libya, Mauritania, Morocco, Oman, Palestine, Qatar, Saudi arabia, Somalia, Sudan, Syria, Tunisia, United arab Emirates, me Yemen. Ka kōrerotia hoki i ētahi wāhanga o ētahi atu whenua, tae atu ki ētahi wāhanga o te Hononga o Amerika, Wīwī, Pāniora, Me Iharaira.

He aha te hītori o te reo arapi?

He roa, he hītori rongonui hoki te reo arapi, neke atu i te rua mano tau te roa. E whakapono ana i whakawhanakehia te reo mai i tetahi momo Reo Semitic onamata, e whakaarohia ana i ahu mai i te Arapi Arapi i te rautau 4 BC. I te wā, ka horapa atu te reo ki ētahi atu wāhanga o te ao, me ngā pūtea o tōna whakamahinga i kitea i Ētahi wāhanga o Awherika me te Middle East.
He maha nga whakarereketanga nui i puta i te reo i nga tau o mua, kaore i te iti rawa te pikinga o Ihirama i te rautau 7 ad me te whakauru mai o te Koran. I awhina tenei ki te hanga i te reo, me te kawe mai i etahi kupu hou, rerenga korero me nga tikanga wetereo, i te wa e whakapakari ana i te whakamahinga o te arapi Tawhito.
I ngā rau tau mai i tōna horapa puta noa i te ao, kua noho te reo arapi hei wāhanga nui o te pukapuka, i reira i whakamahia ai hei hanga i ngā mahi o te waiata, o te whakaaro nui me te kaupapa. I ngā wā tata nei, kua whakaaetia hoki i roto i ngā mara pūtaiao maha, e hanga ana i runga i tōna hītori taonga hei reo mātauranga me te kupu.

Ko wai ngā tāngata e 5 kua tino whai wāhi ki te reo arapi?

1. Abu al-Qasim al-Zahiri (9th – 10th century) he kaituhi reo nui, he maha nga mahi i hangaia e ia mo te reo arapi, tae atu ki A kitab al-ayn (Pukapuka O te Matauranga), tetahi o nga mahi tuatahi me te mea nui mo te wetereo arapi tawhito.
2. Ibn Qutaiba (828896 ad) He kaituhi whai mana me te tohunga i tuhi i tetahi mahi 12 – pukapuka mo te wetereo arapi me te reo reo E kiia ana ko Kitab al-Shi'r wa al-Shu'ara (Pukapuka O Te Poetry me Nga Poets).
3. Al – Jahiz (776869 ad) HE tangata tuhituhi aroha me te kaituhi hitori, i tirotirohia e ana mahi nga kaupapa maha mai i te wetereo ki te kararehe.
4. Ko Al – Khalil ibn Ahmad (717791 ad) HE tohunga reo rongonui me te tohunga i whakamahia e tana punaha reo i roto i tana Kitab al-ayn (Pukapuka Matauranga) i whakamahia whanui i te rautau 8.
5. Ibn Muqaffa '(721756 ad) HE kaiwhakamaori rongonui me te kaitautoko mo te whakamahinga o nga reo o te iwi, ko ana mahi kei roto i nga whakamaoritanga o nga mahi Persian onamata ki te reo arapi.

Me pehea te hanga o te reo arapi?

Ko te hanganga o te reo arapi e hāngai ana ki te morphology pakiaka-me-tauira. Ko te nuinga o nga kupu i roto i te reo ka ahu mai i te pakiaka e toru nga reta (trilateral), ka taea te taapiri i nga reo rereke me nga konsonants hei hanga kupu hou me te tikanga e pa ana. Ko ēnei tangohanga ko te whakarerekē i ngā pū me ngā pū, me te tāpiri i ngā taurangi, i ngā taurangi rānei. Mā tēnei āhei e tino whai rawa, e tino whakamāramatia ai te reo arapi.

Me pēhea te ki te ako i te reo Arabic i roto i te ara tino tika?

1. Rapua he kaiwhakaako tohu. Ki te hiahia koe ki te ako i te reo Arabic i roto i te ara tino tika, te ara pai ki te mahi i tenei, ko te ki te kitea he kaiako tohu e taea te whakaako ia koe. Rapua he kaiako e whai wheako ana ki te whakaako i te reo, ā, ka āwhina i a koe ki te mārama ki ngā hanganga wetereo me ngā āhuatanga o te reo.
2. Whakamahia te maha o nga rauemi. Ahakoa ko te ako mai i te kaiwhakaako te huarahi pai ki te ako tika i te reo, me whakamahi ano e koe etahi atu rauemi penei i nga pukapuka, akoranga tuihono, ataata tuihono, me nga rauemi oro. Ka āwhina tēnei ki te whakarite kia kitea koe ki te reo i roto i ngā huarahi rerekē maha, ā, ka āwhina i a koe ki te whiwhi i tētahi māramatanga pai ake o te reo.
3. Mahi wā. Ko te huarahi anake kia tino matatau ki te reo, ko te mahi auau. Te mahi tuhituhi, te kōrero, te pānui, me te whakarongo ki te reo. Whakamātauria ki te rumaki koe i roto i te reo mā te mātakitaki i ngā kiriata Arabic, te kōrero ki ngā kaikōrero taketake, te whakarongo rānei ki te waiata Arabic.
4. Pono hanga i te reira koutou ake. Ko te nui ake ka taea e koe te whakarite i to wheako ako, ko te pai ake ka waiho koe. Rapua he aha nga tikanga e pai ana mo to momo ako me te whakarite i to huarahi ki te reo kia rite.